Instytut Pamięci Narodowej

13 marca 2019 r. w historycznych wnętrzach Hotelu „Bazar” w Poznaniu odbyła się uroczysta promocja książki „Tobie, Polsko, na śmierć i na życie. Mogiły powstańców wielkopolskich poległych i zmarłych w latach 1918–1920”, wydanej przez Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Wielkopolskim Urzędem Wojewódzkim.

Na uroczystość przybyli goście z Wielkopolski oraz Kujaw i Ziemi Lubuskiej. Byli wśród nich dyrektor Gabinetu Wojewody Wielkopolskiego Michał Dembiński, przedstawiciele Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z Bydgoszczy, rektor Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu prof. Halina Lorkowska, profesorowie Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dyrektorzy, nauczyciele i uczniowie szkół średnich i podstawowych z Lusowa, Międzyrzecza, Poznania, Swarzędza, Środy Wielkopolskiej, Wąsowa i Wójcina, placówek, których patronem są powstańcy wielkopolscy. Przybyli również dyrektorzy i pracownicy archiwów, muzeów i bibliotek zaangażowanych w pomoc przy pracach nad książką.

W Sali Białej „Bazaru” przybyłą publiczność powitał dyrektor poznańskiego oddziału IPN dr hab. Rafał Reczek. Po nim zabrał głos dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego Łukasz Krysztofiak, który przybliżył okoliczności zrodzenia się inicjatywy opracowania ewidencji grobów powstańczych na terenie województwa wielkopolskiego. Następnie prowadzący uroczystość red. Przemysław Terlecki poprosił o zabranie głosu prof. Przemysława Matusika z Instytutu Historii UAM, który w błyskotliwy sposób wygłosił wykład pod tytułem „Powstanie wielkopolskie w kontekście odbudowy państwa polskiego”.

Kolejnym punktem programu była prezentacja książki, którą przeprowadził redaktor naukowy publikacji dr Adam Pleskaczyński z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Poznaniu. Zgromadzonej publiczności przedstawił on trzech współautorów książki: Bartosza Biegałę i dr. Sławomira Józefiaka z WUW oraz Adama Kaczmarka z poznańskiego IPN, a następnie zaprezentował najważniejsze wnioski zawarte w opracowaniu. Po nim głos zabrała prof. Halina Lorkowska, która w ekspresyjnym i porywającym stylu zapowiedziała występ, w tym jakże symbolicznym miejscu koncertowania m.in. Henryka Wieniawskiego, utalentowanych i wielokrotnie już nagradzanych studentek Akademii Muzycznej, Justyny Grudzień i Marty Gidaszewskiej. Wspaniały występ skrzypaczek zwieńczyła burza oklasków, po których dyr. Rafał Reczek podziękował ponad trzydziestu osobom i instytucjom za bezinteresowne wsparcie publikacji poprzez przekazanie cennych materiałów ikonograficznych i archiwalnych. Poza oficjalnymi podziękowaniami wręczone zostały wszystkim egzemplarze książki.

Z pewnością uroczystość ta, dzięki wspaniałej historycznej lokalizacji i artystycznej oprawie oraz dzięki udziałowi tylu znamienitych gości, przedstawicieli instytucji oraz uczniów szkół noszących imię Powstańców Wielkopolskich, przyczyni się do propagowania pamięci o Tych, którzy w walce o wolność ponieśli najwyższą ofiarę.

* * *

Książka, poprzedzona jest słowem wstępnym Prezydenta RP Andrzeja Dudy, składa się z trzech rozdziałów poświęconych różnym aspektom powstania wielkopolskiego oraz właściwej ewidencji grobów. Autorem pierwszego rozdziału, zatytułowanego „Wielkopolska wiktoria”, jest prof. dr hab. Janusz Karwat, drugiego rozdziału – „Problematyka strat osobowych powstania wielkopolskiego” – dr Łukasz Jastrząb, a trzeciego – „Miejsca pochówku powstańców wielkopolskich z lat 1918–1920” – dr Adam Pleskaczyński z poznańskiego Biura Badań Historycznych, który jest także redaktorem naukowym publikacji.

Zasadniczą częścią książki jest „Wykaz grobów powstańców wielkopolskich poległych i zmarłych w latach 1918–1920”, opracowany przez Bartosza Biegałę i dr. Sławomira Józefiaka z Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego oraz Adama Kaczmarka z poznańskiego oddziału IPN. W książce umieszczono również bibliografię i przypisy, spis źródeł ikonograficznych oraz wykaz nazwisk znajdujących się na inskrypcjach nagrobnych.

.