Prezentacja wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“ – Katowice, 13 października – 28 lutego 2021

13 października 2020 r. w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym im. H. Sławika przy ul. św. Jana 10 w zachowanym reżimie sanitarnym odbyło się otwarcie wystawy Rok 1920 na Górnym Śląsku. Ekspozycja przygotowana przez Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej  w Katowicach w ramach obchodów stulecia II powstania śląskiego jest kontynuacją wystawy Rok 1919 na Górnym Śląsku. Autorką scenariusza jest Renata Skoczek (OBEN IPN Katowice), a projekt graficzny wykonał Bogusław Nikonowicz.

Ekspozycja przedstawia na dziewięciu planszach najważniejsze wydarzenia roku 1920 poprzez unikalne, często dotąd nie publikowane, zdjęcia oraz dokumenty ze zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Katowicach, Archiwum Państwowego w Katowicach, Biblioteki Śląskiej w Katowicach, Francuskiej Biblioteki Narodowej,  Muzeum Historii Katowic w Katowicach, Muzeum Miejskiego w Zabrzu,  Muzeum Śląskiego  w Katowicach, Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, Muzeum Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny, Muzeum w Chorzowie, Muzeum w Raciborzu,  Muzeum im. o. E. Drobnego w Rybniku, Muzeum w Tarnowskich Górach oraz pana Grzegorza Grześkowiaka z Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939 r.

10 stycznia 1920 roku wszedł w życie traktat wersalski na mocy którego o przynależności państwowej Górnego Śląska miał zdecydować plebiscyt. Zgodnie z postanowieniami tego traktatu wojska niemieckie opuściły obszar plebiscytowy, a w ich miejsce przybyły wojska francuskie i włoskie. Rządy objęła Międzysojusznicza Komisja Rządząca i Plebiscytowa, której zadaniem było utrzymać ład publiczny oraz przygotować i przeprowadzić plebiscyt. Podlegały jej administracja państwowa, sądy, policja i wojsko. Na rzecz przyłączenie Górnego Śląska do Polski intensywne działania prowadził Polski Komisariat Plebiscytowy w Bytomiu z Wojciechem Korfantym. Taką samą działalność na rzecz pozostawienie Górnego Śląska w Niemczech prowadził Niemiecki Komisariat Plebiscytowy z siedzibą w Katowicach. Napięte relacje pomiędzy polską i niemiecką ludnością osiągnęły apogeum w sierpniu 1920 roku, kiedy wojsko polskie toczyło ciężkie walki z bolszewikami. Niemcy, chcąc wykorzystać trudną sytuację Polski, podjęli zbrojną próbę przejęcia obszaru plebiscytowego. Konsekwencją dramatycznych wydarzeń, które rozegrały się  17 i 18 sierpnia na ulicach Katowic, była śmierć znanego polskiego lekarza i działacza narodowego Andrzeja Mielęckiego brutalnie zamordowanego przez bojówki niemieckie, zniszczenie redakcji polskich gazet, wielu lokali prowadzonych przez Polaków w tym siedziby Polskiego Komitetu Plebiscytowego i wybuch II powstania śląskiego. Działania zbrojne zakończyły się dla Polaków rozwiązaniem znienawidzonej niemieckiej policji Sicherheitspolizei  (Sipo)  i utworzeniem polsko-niemieckiej Policji Plebiscytowej (Apo). Pod koniec grudnia Międzysojusznicza Komisja ogłosiła Regulamin głosowania, ale termin plebiscytu nadal pozostawał nieznany.

Wystawa jest prezentowana w Przystanku Historia – Centrum Edukacyjnym im. H. Sławika przy ul. św. Jana w Katowicach do końca lutego 2021 roku.

 

 

 

  • 1920-zaproszenie
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
  • Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“
    Otwarcie wystawy „Rok 1920 na Górnym Śląsku“