Instytut Pamięci Narodowej

Instytut Pamięci Narodowej zaprasza do obejrzenia dyskusji o książce „Pułkownicy”. Rdzeń środowiska piłsudczyków w systemie polityczno-ustrojowym II Rzeczypospolitej.

Uczestnicy:

• Mateusz Hübner – autor, Instytut Historii Nauki  PAN
• prof. dr hab. Arkadiusz Adamczyk – Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
• dr hab. Marek Sioma – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Prowadzenie: dr Michał Przeperski, Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN Gdańsk, Instytut Historii Nauki PAN.

Transmisja na kanale IPNtv odbyła się 19 maja 2021.

Praca łączy rys biograficzny członków grupy „pułkowników” – jednego z najciekawszych i najbardziej wpływowych środowisk politycznych II Rzeczypospolitej – z problematyką polityczną, obejmującą zarówno analizę mechanizmów walki o władzę, jak i kwestie ideologiczne. Ukazano dzieje i działania „pułkowników”, czyli grona najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego. Przedstawiony został proces kształtowania światopoglądu „pułkowników”, formowania grupy oraz usytuowanie jej jako elity obozu piłsudczykowskiego. Zaliczani do najważniejszych: Walery Sławek, Aleksander Prystor, Kazimierz Świtalski oraz Bogusław Miedziński, Józef Beck czy Janusz Jędrzejewicz – podobnie jak inne postacie identyfikowane z grupą – uznawali prymat nieformalnych mechanizmów działania, prowadzących do rządów „silnej ręki”. Swe poglądy formowali w czasie walki o niepodległość, a po jej odzyskaniu przez udział w strukturach militarnych, w tym wywiadzie. Po przejęciu władzy przez obóz piłsudczykowski w 1926 r. „pułkownicy” odgrywali początkowo pozornie drugoplanowe role w państwie, ale faktycznie decydowali o kierunkach rządzenia. Podejmowane przez nich reformy realizowano pod hasłem sanacji moralnej i ustrojowej. Rola Piłsudskiego w utrzymaniu spoistości grupy była na tyle duża, że po jego śmierci w 1935 r. utracili władzę, co spowodowało dekompozycję całego obozu piłsudczykowskiego. Spór o „pułkowników” nabrał nowego wymiaru po zmianie władz II Rzeczypospolitej na emigracji.