Paderewski w Kalifornii
Marek Żebrowski, Paderewski w Kalifornii, Fundacja Tumult, IPN, Toruń 2018, 288 s., ISBN 978-83-61580-23-2
Publikacja ukazała się dzięki wsparciu Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oraz Instytutu Pamięci Narodowej.
Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży.
Postać Ignacego Jana Paderewskiego i jego kluczowa rola w dziejach politycznych nie tylko Polski, ale i Europy, wymaga bliższej uwagi naszego społeczeństwa. Ten niezwykle utalentowany muzyk – światowej sławy wirtuoz i kompozytor – nie zawahał się ani na chwilę, gdy nadarzyła się okazja do wykorzystania jego bliskich kontaktów z elitami politycznymi i społecznymi Europy i Stanów Zjednoczonych, aby pomóc Ojczyźnie. To Paderewski i jego setki wystąpień w USA w latach pierwszej wojny światowej, jego płomienne przemowy i olbrzymie fundusze, które zbierał od amerykańskiej Polonii (i do których dołożył szczodrze z własnej kieszeni), a także jego działalność polityczna wśród najwyższej rangi polityków z Prezydentem Wilsonem na czele, tryumfowały w momencie zawieszenia broni 11 listopada 1918 roku i doprowadziły do podpisu pod Traktatem Wersalskim, który Paderewski złożył jako Prezydent Rady Ministrów odrodzonego państwa.
„Paderewski w Kalifornii” to pozycja, która ukazuje jeszcze inną i znacznie mniej znaną kartę z życia artysty. Obficie ilustrowana unikalnymi zdjęciami z kolekcji Polish Music Center przy University of Southern California w Los Angeles książka zawiera bardzo ciekawe detale dotyczące olbrzymich kalifornijskich rancz Paderewskiego, jego przygód związanych z plantacjami migdałowców, winnicami (z których wina były powszechnie uznane jako jedne z najlepszych w Kalifornii) i poszukiwaniami ropy naftowej w okolicach Santa Maria na kalifornijskim „Central Coast”. Programy występów i kalendarze amerykańskich tournée Paderewskiego, zdjęcia prywatne – zrobione podczas zwiedzania różnych miejscowych atrakcji (wycieczki na plaże, leśne pikniki, golf z przyjaciółmi) ukazują artystę takim, jakim był na co dzień. Jego niezwykłego i wyjątkowo ciekawego życia nie sposób zawrzeć w jednej książce. Dowodem na to są liczne tomy napisane na tematy związane z jego długim i bogatym życiem artystycznym i osobistym. Nasza publikacja to kolejna próba ukazania Paderewskiego w świetle rzadko dostępnych dokumentów.
Marek Żydowicz, Prezes Fundacji Tumult