Instytut Pamięci Narodowej

W dniu 7 listopada, w roku setnej rocznicy odzyskania Niepodległości przez Polskę, w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim w Białymstoku odbył się II Kongres Pamięci Narodowej. W zamierzeniu organizatorów – Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Wojewody Podlaskiego – Kongres to nie tylko forum wymiany poglądów badaczy, ale również jeden z elementów obchodów Narodowego Święta Niepodległości. Stulecie odrodzenia się Rzeczpospolitej jest bowiem doskonałą okazją do prezentacji i analizy wydarzeń, jakie miały miejsce w ważnym okresie dla kształtowania się polskiej państwowości.

Kongres rozpoczęto odśpiewaniem "Roty". Następnie wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski podkreślił, jak ważne jest kultywowanie Narodowego Święta Niepodległości: ,,Ta piękna polska tradycja ma służyć również nam, abyśmy naszą niepodległość i państwowość na wszelkich możliwych polach umacniali, żebyśmy mogli jako naród stworzyć jak najlepsze warunki do tego, aby indywidualne i zbiorowe marzenia Polaków w ramach naszego państwa jak najlepiej zrealizować”.

Dyrektor Oddziału IPN dr hab. Piotr Kardela wprowadził zaproszonych gości w tematykę Kongresu mówiąc o najważniejszych elementach polskiej tożsamości. Następnie odczytał list prezesa IPN dr. Jarosława Szarka, w którym znalazły się słowa Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego: "Naród, który traci pamięć, przestaje być Narodem, staje się jedynie zbiorem ludzi czasowo zajmujących dane terytorium". Prezes skierował również do uczestników Kongresu refleksję: „Gdy słabniemy jako Naród, słabniemy natychmiast jako państwo. Dlatego jedyną naszą bronią jest silna, świadoma swej wartości i potencjału, wspólnota narodowa. Musimy ciągle powracać do naszej przeszłości – do korzeni, z których wyrastamy. (…) Jesteśmy do tego zobowiązani nie tylko naszym sumieniem, ale również nakazem konstytucyjnym”. 

Wykład inauguracyjny pt.: ,,Drogi do Niepodległości” wygłosił prof. dr hab. Tadeusz Wolsza, członek Kolegium IPN, redaktor kwartalnika „Dzieje Najnowsze”.  Następnie odbyła się prezentacja filmu nagrodzonego w Ogólnopolskim Konkursie Niezwyciężeni 1918-2018. Pokolenia Niepodległej, prezentującego historię Józefa Modzelewskiego, jednego z bohaterów walk o niepodległość. Po projekcji filmu wykład pt.: ,,Czy Niepodległości można nauczyć? - Edukacja polonistyczna w służbie narodu” wygłosiła prof. dr hab. Danuta Jastrzębska-Golonka. Wykład prof. dr hab. Małgorzaty Gmurczyk-Wrońskiej dotyczył międzynarodowych aspektów odzyskania Niepodległości w 1918 r.

Po tej serii wykładów uczestnikom Kongresu zaprezentowano film ukazujący powstanie muralu "Selfie niepodległości", który znajduje się w Białymstoku przy ul. Zwierzynieckiej 1, a który powstał staraniem białostockiego Oddziału IPN. Zostanie on oficjalnie odsłonięty w najbliższą niedzielę w dniu 11 listopada, w rocznicę odzyskania przez Polską Niepodległości.

Punktem wyjścia do dyskusji panelowej prowadzonej przez naczelnika Biura Edukacji Narodowej IPN w Białymstoku dr. Pawła Warota był szeroko pojęty patriotyzm. Uczestnicy dyskutowali m. in. na temat patriotyzmu Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego, ale również o udziale elit Podlasia w walce o niepodległość.

Podczas uroczystości Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany przez prezydenta RP, otrzymał wieloletni działacz Klubu Inteligencji Katolickiej w Białymstoku Aleksander Orłowski, który jak podkreślił wojewoda - ma bardzo duże zasługi w kultywowaniu pamięci narodowej. Spotkanie uświetnił występ Chóru Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku pod kierownictwem prof. dr hab. Wioletty Miłkowskiej. Stanowił on znakomite artystyczne podsumowanie idei patriotycznych przedstawionych w trakcie Kongresu.

W skład Komitetu Honorowego Kongresu weszli: abp dr Tadeusz Wojda, Metropolita Białostocki oraz Jan Józef Kasprzyk – Szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Partnerami byli: Komenda Wojewódzka Policji w Białymstoku oraz Podlaski Kurator Oświaty.

W Kongresie wzięli udział m.in. liczni przedstawiciele władz samorządowych z Białegostoku i regionu, reprezentanci instytucji państwowych, mundurowi z jednostek wojskowych, policji, straży pożarnej, kombatanci, nauczyciele, uczniowie oraz harcerze. Nie zabrakło w tym gronie również uczestników gry miejskiej zorganizowanej przez IPN, zatytułowanej ,,Ślady Niepodległej w Białymstoku”, którzy otrzymali z rąk dyrektora Oddziału IPN dr. hab. Piotra Kardeli nagrody książkowe za udział w tym przedsięwzięciu.

Kongresowi towarzyszyły dwie wystawy IPN-u: ,,Dla Niepodległej. Tatarzy w walce o wolną Polskę w XVIII-XX wieku” oraz ,,Ojcowie Niepodległości’, cieszące się dużym zainteresowaniem publiczności.

Informacje w mediach:

http://www.radio.bialystok.pl/wiadomosci/index/id/161696

http://www.bialystokonline.pl/ii-podlaski-kongres-pamieci-narodowej-beda-wyklady-filmy-i-wystawy,artykul,108738,1,1.html

https://bialystok.tvp.pl/28482730/gosc-obiektywu

https://bialystok.tvp.pl/39842646/07112018-godz-1830